Είναι ένα θέμα που με βασανίζει, ήθελα να το ανοίξω και η χτεσινή μέρα μου έδωσε την αφορμή. Δεν είναι άλλο από τη θέση της Εκκλησίας σήμερα και μετά τη λαίλαπα-Χριστόδουλος. Βέβαια, ο νεκρός δεδικαίωται, αλλά η ιστορική μνήμη καταγράφει.
Πριν 10 χρόνια, πέθανε ο μακαριστός Σεραφείμ. Αντάρτης με τα όλα του, ο άνθρωπος που όρκισε κυβερνήσεις από τις 25/11/1973, μέχρι λίγο πριν πεθάνει. Τι άφησε πίσω του; Το σεβασμό προς το πρόσωπό του, από όλους ανεξαιρέτως, γιατί είχε φροντίσει να κρατήσει αποστάσεις από τα πολιτικά ζητήματα, δίνοντας έμφαση στον κοινωνικό ρόλο της Εκκλησίας. Στις 28/4/1998 η Ιερά Σύνοδος εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος τον Χριστόδουλο. Παρακολουθώντας καιρό πριν την εκλογή του, τον τρόπο που εκινείτο, με την υποδοχή του Νίκολας Μπερνς στο Βόλο, με τις τοποθετήσεις του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά και τη γενικότερη δράση του, όπως τη διασπορά φημών για τον ανθυποψήφιό του και σημερινό Αρχιεπίσκοπο, είχα τη βεβαιότητα ότι αυτός ο άνθρωπος θα κατάφερνε να ηγηθεί της Ελλαδικής Εκκλησίας. Τα αποτελέσματα είναι σε όλους γνωστά. Και εξελέγη Αρχιεπίσκοπος, κατηγορώντας τον Ιερώνυμο για οικονομικές ατασθαλίες και προκάλεσε πλήθος προβλημάτων και εξέτρεψε, τελικά, την Εκκλησία από τον κύριο ρόλο της, γινόμενος ο ίδιος αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και όταν το 2004 εξελέγη η Ν.Δ. στάθηκε στο πλευρό της μέχρι τα τελευταία του. Αυτά πια είναι ιστορία. Ο άνθρωπος κοιμήθηκε και έπρεπε η Εκκλησία να βρει τα βήματά της, έναν νέο Αρχιεπίσκοπο και κυρίως μια άλλη προσωπικότητα, που θα έδινε το δικό του στίγμα.
Μοίρα καλή έφερε τον Ιερώνυμο να εκλέγεται Αρχιεπίσκοπός Αθηνών και πάσης Ελλάδος της 7η Φεβρουαρίου 2008, δέκα χρόνια μετά την προηγούμενη αποτυχημένη προσπάθειά του, αποδεικνύοντας ότι το δίκαιο λάμπει. Γιατί ο κατασυκοφαντηθείς Ιερώνυμος, δικαιώθηκε στα δικαστήρια, ουδέποτε ο προκάτοχός του ζήτησε συγνώμη, αλλά, τελικά, η Ιερά Σύνοδος τον εξέλεξε, επιλέγοντάς τον ανάμεσα από τέσσερις ως τον ικανότερο.
Από την πρώτη στιγμή, έδωσε το δικό του στίγμα. Καταλάβαμε όλοι ότι πρόκειται για μια άλλη προσωπικότητα, έναν ανθρώπινο Αρχιεπίσκοπο, με ευαισθησίες και ανησυχίες.
Εδώ, νομίζω πως θα πρέπει να ξεκαθαρίσω κάτι σημαντικό. Δεν είμαι θρήσκος ή θρησκόληπτος, δεν τρέχω στις εκκλησίες κάθε Κυριακή ή τις γιορτές, δεν θεωρώ τον εαυτό μου πιστό ή άπιστο. Το μόνο που μου αρέσει είναι η Μεγάλη Εβδομάδα, που πάντοτε πήγαινα για να παρακολουθήσω αυτό το μεγαλείο του Βυζαντινού μέλους με τα λόγια κάποιων ανθρώπων που τους αποκαλέσαμε «Ευαγγελιστές». Βέβαια, με την πάροδο των χρόνων και την ολοένα εντεινόμενη εργασία μου, έχασα τα τελευταία 14 χρόνια και αυτή την ευκαιρία της Μεγάλης Εβδομάδας. Παρακολουθώ, όμως, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα της Εκκλησίας, όχι ως πιστός, αλλά ως manager, όπως παρακολουθώ και άλλους τομείς εξουσίας. Αυτά για μένα, ξεκαθαρίζοντας θέσεις και απόψεις.
Η χτεσινή μέρα, όπως προανέφερα, μου έδωσε την αφορμή να γράψω. Παρακολούθησα τη διαδικασία ενθρόνισης του νέου Αρχιεπισκόπου. Το τελετουργικό με όλη τη μεγαλοπρέπεια, κατάλοιπο της βυζαντινικής παράδοσης. Παρόντες όλοι οι επίσημοι, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο. Και εδώ φάνηκε η διαφορά του νέου Αρχιεπισκόπου. Σεμνός και σίγουρος για το δρόμο που η μοίρα του όρισε, με τεράστια εμπειρία από τη λάσπη που του έριξαν και δικαιωμένος, έστω και 10 χρόνια μετά. Έδειξε από την πρώτη στιγμή ποιος είναι ο ρόλος του ιεράρχη. Και ο λόγος του, αν και μακρύς, ουσιαστικά ήταν μια δέσμευση απέναντι σε όλους.
Γνωρίζοντας καλά τη θέση του, δεν αναλώθηκε σε φράσεις «σας πάω», αλλά με σοβαρότητα ζήτησε να πάνε οι Νεολαίοι κοντά του για να τους ακούσει, όχι για να τους μιλήσει.
«Εγώ, ο ελάχιστος», μια φράση που απηύθυνε την πρώτη στιγμή της εκλογής του και που την επανέναλαβε και χτες από τη θέση του Αρχιεπισκόπου. Πόσο μεγάλη φράση! Πόσο μεγάλο το μέγεθος του ανδρός που την λέει!
Θα σταθώ σε κάποια σημεία του λόγου του:
«Η αναφορά μας σε αυτά τα πρακτικά θέματα φέρνει αναγκαστικά στο προσκήνιο εύλογα ερωτήματα και περί της διαχειρίσεως της εκκλησιαστικής περιουσίας. Πιστεύω πως αυτό το κεφάλαιο πρέπει να επανεξεταστεί ενδελεχώς, με ανανεωμένα κριτήρια και πάντως όχι με τις μεθόδους του παρελθόντος. Πιστεύουμε πως οι καιροί απαιτούν να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες οι οποίες να καθιστούν την Εκκλησία εύρωστη μεν, αλλά με μοναδικό σκοπό οι πόροι της να εξαργυρώνονται στην διακονία του ποιμνίου της και επομένως τα έσοδα από την διαχείριση της περιουσίας Της να επιστρέφουν στο λαό, ώστε να μην δημιουργείται με κανένα τρόπο η αίσθηση ότι έχει μετατραπεί ο οίκος του Θεού εις οίκον εμπορίου.»
Η αντίληψη πως η Εκκλησία δεν είναι Τράπεζα είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία της ομιλίας του. Από το έργο του στην περιφέρειά του ως μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας, είναι βέβαιο ότι θα δώσει έμφαση στη χρηστή διαχείριση των οικονομικών ζητημάτων της Εκκλησίας. Τα πρώτα δείγματα γραφής τα έδωσε ήδη. Περιόρισε τη φρουρά του. Δεν κυκλοφορεί με αυτοκίνητο προπομπό, που θα του ανοίγει το δρόμο, όπως έκανε ο προκάτοχός του. Δείχνει ανθρώπινος, προσιτός, καθημερινός.
Κλείνω το σημείωμα αυτό όπως το έκλεισε ο ίδιος στον ενθρονιστήριο λόγο του, με τα λόγια του Κοσμά του Αιτωλού:
«Προσεύχομαι και παρακαλώ τον Θεό, όταν περάσει ο καιρός και πλησιάζω στο τέλος του κύκλου της επίγειας διακονίας μου να είμαι έτοιμος να απολογηθώ με παρρησία ενώπιον Θεού και ανθρώπων γι’ αυτόν τον θρόνο που μου εμπιστεύτηκε ο Κύριος. Θα ήθελα μέχρι τότε να έχω κατακτήσει το δικαίωμα να μιλήσω για αυτόν τον θρόνο, κοιτώντας σας στα μάτια και εκφραζόμενος με τον ίδιο τρόπο που ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός μιλούσε για το σκαμνί του, λέγοντας:
«Εγώ με τη Χάρη του Θεού, μήτε σακούλα έχω, μήτε κασέλα, μήτε σπίτι, μήτε άλλο ράσο από αυτό που φορώ. Και το σκαμνί, όπου έχω, δεν είναι εδικό μου, δια λόγου σας το έχω. Άλλοι το λένε σκαμνί και άλλοι θρόνον. Δεν είναι καθώς το λέγετε. Αμή θέλετε να μάθετε τι είναι; Είναι ο τάφος μου και εγώ είμαι μέσα ο νεκρός οπού σας ομιλώ. Ετούτος ο τάφος έχει την εξουσίαν να διδάσκει βασιλείς και πατριάρχας, αρχιερείς, ιερείς, άνδρας και γυναίκας, παιδιά και κορίτσια, νέους και γέρους και όλον τον κόσμον».
Εύχομαι ολόψυχα να είναι καλότυχος και να μακροημερεύσει ο νέος Αρχιεπίσκοπος. Για να δώσει το πραγματικό νόημα της Εκκλησίας, μακριά από πολιτικές κορώνες και συλλογές υπογραφών…
Πριν 10 χρόνια, πέθανε ο μακαριστός Σεραφείμ. Αντάρτης με τα όλα του, ο άνθρωπος που όρκισε κυβερνήσεις από τις 25/11/1973, μέχρι λίγο πριν πεθάνει. Τι άφησε πίσω του; Το σεβασμό προς το πρόσωπό του, από όλους ανεξαιρέτως, γιατί είχε φροντίσει να κρατήσει αποστάσεις από τα πολιτικά ζητήματα, δίνοντας έμφαση στον κοινωνικό ρόλο της Εκκλησίας. Στις 28/4/1998 η Ιερά Σύνοδος εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος τον Χριστόδουλο. Παρακολουθώντας καιρό πριν την εκλογή του, τον τρόπο που εκινείτο, με την υποδοχή του Νίκολας Μπερνς στο Βόλο, με τις τοποθετήσεις του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά και τη γενικότερη δράση του, όπως τη διασπορά φημών για τον ανθυποψήφιό του και σημερινό Αρχιεπίσκοπο, είχα τη βεβαιότητα ότι αυτός ο άνθρωπος θα κατάφερνε να ηγηθεί της Ελλαδικής Εκκλησίας. Τα αποτελέσματα είναι σε όλους γνωστά. Και εξελέγη Αρχιεπίσκοπος, κατηγορώντας τον Ιερώνυμο για οικονομικές ατασθαλίες και προκάλεσε πλήθος προβλημάτων και εξέτρεψε, τελικά, την Εκκλησία από τον κύριο ρόλο της, γινόμενος ο ίδιος αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και όταν το 2004 εξελέγη η Ν.Δ. στάθηκε στο πλευρό της μέχρι τα τελευταία του. Αυτά πια είναι ιστορία. Ο άνθρωπος κοιμήθηκε και έπρεπε η Εκκλησία να βρει τα βήματά της, έναν νέο Αρχιεπίσκοπο και κυρίως μια άλλη προσωπικότητα, που θα έδινε το δικό του στίγμα.
Μοίρα καλή έφερε τον Ιερώνυμο να εκλέγεται Αρχιεπίσκοπός Αθηνών και πάσης Ελλάδος της 7η Φεβρουαρίου 2008, δέκα χρόνια μετά την προηγούμενη αποτυχημένη προσπάθειά του, αποδεικνύοντας ότι το δίκαιο λάμπει. Γιατί ο κατασυκοφαντηθείς Ιερώνυμος, δικαιώθηκε στα δικαστήρια, ουδέποτε ο προκάτοχός του ζήτησε συγνώμη, αλλά, τελικά, η Ιερά Σύνοδος τον εξέλεξε, επιλέγοντάς τον ανάμεσα από τέσσερις ως τον ικανότερο.
Από την πρώτη στιγμή, έδωσε το δικό του στίγμα. Καταλάβαμε όλοι ότι πρόκειται για μια άλλη προσωπικότητα, έναν ανθρώπινο Αρχιεπίσκοπο, με ευαισθησίες και ανησυχίες.
Εδώ, νομίζω πως θα πρέπει να ξεκαθαρίσω κάτι σημαντικό. Δεν είμαι θρήσκος ή θρησκόληπτος, δεν τρέχω στις εκκλησίες κάθε Κυριακή ή τις γιορτές, δεν θεωρώ τον εαυτό μου πιστό ή άπιστο. Το μόνο που μου αρέσει είναι η Μεγάλη Εβδομάδα, που πάντοτε πήγαινα για να παρακολουθήσω αυτό το μεγαλείο του Βυζαντινού μέλους με τα λόγια κάποιων ανθρώπων που τους αποκαλέσαμε «Ευαγγελιστές». Βέβαια, με την πάροδο των χρόνων και την ολοένα εντεινόμενη εργασία μου, έχασα τα τελευταία 14 χρόνια και αυτή την ευκαιρία της Μεγάλης Εβδομάδας. Παρακολουθώ, όμως, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα της Εκκλησίας, όχι ως πιστός, αλλά ως manager, όπως παρακολουθώ και άλλους τομείς εξουσίας. Αυτά για μένα, ξεκαθαρίζοντας θέσεις και απόψεις.
Η χτεσινή μέρα, όπως προανέφερα, μου έδωσε την αφορμή να γράψω. Παρακολούθησα τη διαδικασία ενθρόνισης του νέου Αρχιεπισκόπου. Το τελετουργικό με όλη τη μεγαλοπρέπεια, κατάλοιπο της βυζαντινικής παράδοσης. Παρόντες όλοι οι επίσημοι, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο. Και εδώ φάνηκε η διαφορά του νέου Αρχιεπισκόπου. Σεμνός και σίγουρος για το δρόμο που η μοίρα του όρισε, με τεράστια εμπειρία από τη λάσπη που του έριξαν και δικαιωμένος, έστω και 10 χρόνια μετά. Έδειξε από την πρώτη στιγμή ποιος είναι ο ρόλος του ιεράρχη. Και ο λόγος του, αν και μακρύς, ουσιαστικά ήταν μια δέσμευση απέναντι σε όλους.
Γνωρίζοντας καλά τη θέση του, δεν αναλώθηκε σε φράσεις «σας πάω», αλλά με σοβαρότητα ζήτησε να πάνε οι Νεολαίοι κοντά του για να τους ακούσει, όχι για να τους μιλήσει.
«Εγώ, ο ελάχιστος», μια φράση που απηύθυνε την πρώτη στιγμή της εκλογής του και που την επανέναλαβε και χτες από τη θέση του Αρχιεπισκόπου. Πόσο μεγάλη φράση! Πόσο μεγάλο το μέγεθος του ανδρός που την λέει!
Θα σταθώ σε κάποια σημεία του λόγου του:
«Η αναφορά μας σε αυτά τα πρακτικά θέματα φέρνει αναγκαστικά στο προσκήνιο εύλογα ερωτήματα και περί της διαχειρίσεως της εκκλησιαστικής περιουσίας. Πιστεύω πως αυτό το κεφάλαιο πρέπει να επανεξεταστεί ενδελεχώς, με ανανεωμένα κριτήρια και πάντως όχι με τις μεθόδους του παρελθόντος. Πιστεύουμε πως οι καιροί απαιτούν να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες οι οποίες να καθιστούν την Εκκλησία εύρωστη μεν, αλλά με μοναδικό σκοπό οι πόροι της να εξαργυρώνονται στην διακονία του ποιμνίου της και επομένως τα έσοδα από την διαχείριση της περιουσίας Της να επιστρέφουν στο λαό, ώστε να μην δημιουργείται με κανένα τρόπο η αίσθηση ότι έχει μετατραπεί ο οίκος του Θεού εις οίκον εμπορίου.»
Η αντίληψη πως η Εκκλησία δεν είναι Τράπεζα είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία της ομιλίας του. Από το έργο του στην περιφέρειά του ως μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας, είναι βέβαιο ότι θα δώσει έμφαση στη χρηστή διαχείριση των οικονομικών ζητημάτων της Εκκλησίας. Τα πρώτα δείγματα γραφής τα έδωσε ήδη. Περιόρισε τη φρουρά του. Δεν κυκλοφορεί με αυτοκίνητο προπομπό, που θα του ανοίγει το δρόμο, όπως έκανε ο προκάτοχός του. Δείχνει ανθρώπινος, προσιτός, καθημερινός.
Κλείνω το σημείωμα αυτό όπως το έκλεισε ο ίδιος στον ενθρονιστήριο λόγο του, με τα λόγια του Κοσμά του Αιτωλού:
«Προσεύχομαι και παρακαλώ τον Θεό, όταν περάσει ο καιρός και πλησιάζω στο τέλος του κύκλου της επίγειας διακονίας μου να είμαι έτοιμος να απολογηθώ με παρρησία ενώπιον Θεού και ανθρώπων γι’ αυτόν τον θρόνο που μου εμπιστεύτηκε ο Κύριος. Θα ήθελα μέχρι τότε να έχω κατακτήσει το δικαίωμα να μιλήσω για αυτόν τον θρόνο, κοιτώντας σας στα μάτια και εκφραζόμενος με τον ίδιο τρόπο που ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός μιλούσε για το σκαμνί του, λέγοντας:
«Εγώ με τη Χάρη του Θεού, μήτε σακούλα έχω, μήτε κασέλα, μήτε σπίτι, μήτε άλλο ράσο από αυτό που φορώ. Και το σκαμνί, όπου έχω, δεν είναι εδικό μου, δια λόγου σας το έχω. Άλλοι το λένε σκαμνί και άλλοι θρόνον. Δεν είναι καθώς το λέγετε. Αμή θέλετε να μάθετε τι είναι; Είναι ο τάφος μου και εγώ είμαι μέσα ο νεκρός οπού σας ομιλώ. Ετούτος ο τάφος έχει την εξουσίαν να διδάσκει βασιλείς και πατριάρχας, αρχιερείς, ιερείς, άνδρας και γυναίκας, παιδιά και κορίτσια, νέους και γέρους και όλον τον κόσμον».
Εύχομαι ολόψυχα να είναι καλότυχος και να μακροημερεύσει ο νέος Αρχιεπίσκοπος. Για να δώσει το πραγματικό νόημα της Εκκλησίας, μακριά από πολιτικές κορώνες και συλλογές υπογραφών…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου